मागे वळून जेव्हा, मी पाहते माझी शाळा,
घट्ट वीण ती जीवाची, तो कोवळा उमाळा..
तो शाळेचा पहिला दिवस, सुप्त भीतीचा थरारा,
पण पावसात विरला, तो अश्रूपुर सारा..
चिमण्या-पाखरांची झाली वर्गात मग दाटी,
एक सारखा गणवेश, सारखीच होती पुस्तक-पाटी..
मज शिक्षिकेचा हात, आश्वस्त होता फार,
तिनेच दिली बोबड्या शब्दांना माझ्या धार..
मी होते ओली माती, पण शाळेचे ते अनुभवी हात,
त्यांनीच केली माझ्या, हर संकटावर मात..
पावले ही छोटी चिमुकली, कधी मोठी झाली न कळले,
आकाशी झेप घेता आज, हृदयात भावबंध गहिवरले..
मागे वळून जेव्हा, मी पाहते माझी शाळा,
घट्ट वीण ती जीवाची, तो कोवळा उमाळा..
तो कोवळा उमाळा..
घट्ट वीण ती जीवाची, तो कोवळा उमाळा..
तो शाळेचा पहिला दिवस, सुप्त भीतीचा थरारा,
पण पावसात विरला, तो अश्रूपुर सारा..
चिमण्या-पाखरांची झाली वर्गात मग दाटी,
एक सारखा गणवेश, सारखीच होती पुस्तक-पाटी..
मज शिक्षिकेचा हात, आश्वस्त होता फार,
तिनेच दिली बोबड्या शब्दांना माझ्या धार..
मी होते ओली माती, पण शाळेचे ते अनुभवी हात,
त्यांनीच केली माझ्या, हर संकटावर मात..
पावले ही छोटी चिमुकली, कधी मोठी झाली न कळले,
आकाशी झेप घेता आज, हृदयात भावबंध गहिवरले..
मागे वळून जेव्हा, मी पाहते माझी शाळा,
घट्ट वीण ती जीवाची, तो कोवळा उमाळा..
तो कोवळा उमाळा..
तेजस्विनी देशमुख
हे वर्ष आपल्या शाळेचे सुवर्णमहोत्सवी वर्ष होय. या निमित्ताने आपल्याशाळेने विविध उपक्रम राबवले आहेत. या उपक्रमांच्या आयोजनामध्ये अनेक कार्यक्रम सामील आहेत, पेज त्यामधला अत्यंत महत्वाचा व सामाजिक दृष्ट्या हृद्य उपक्रम म्हणजे येऊर च्या पंडित प्रथमिक शाळेला दत्तक घेणे होय.
शकलेला दत्तक घेणे म्हणजे नेमके काय? शेवटी शाळा ही अबोल, व स्थिर असलेले एक निर्जीव स्थान नाही का? पण या शाळेमध्ये जीवनाचे श्वास घालणाऱ्या मुलांना आपण अधिक मदत करणे हे शकलेला दत्तक घेणे आहे. त्या शाळेला आपल्या परीने पाठबळ देणे व विध्यार्थ्यांना उच्च शिक्षण देणे हे सिंघनिया शाळेने उचललेले पाऊल.
मध्यंतरी शाळेने एक मॅरेथॉन आयोजित केली होती. खूप मोठ्या संख्येने पालक, शिक्षक व विद्यार्थी मोठ्या उत्साहाने उपस्थित राहिले होते. मॅरेथॉन द्वारे जेवढी रक्कम जमावता आली ती सारी या पंडित प्राथमिक शाळेला बहाल करण्यात आली. या मोठ्या मनाची शिरोमणी म्हणजे आमच्या मुख्याध्यापिकच होय, ज्यामुळे हा उपक्रम यशस्वी ठरला.
या उपक्रमाची खरी गंमत मला काही दिवसातच उमजली. एके दिवशी आम्हा "सिनेट मेंबर्स" ला शनिवारी लवकर बोलावण्यात आले. त्याचा उद्देश माहीत नसल्यामुळे मी बरेच का-कशाला केले. परंतु तेथे या शाळेतल्या मुलांची हसरी मुखे पाहून हृदय आनंदजे काठोकाठ भरून गेले.
आम्हाला चक्क त्यांना शिकवण्याची संधी प्राप्त होत होती! सोमवारी एका वेगळ्याच चेवा ने मी शाळेत आले...ती मुले ही काहीशी बावरलेली' पण उत्सुक व प्रसन्न दिसत होती.
आरंभी ची प्रार्थना म्हणून आम्ही सारी मंडळी मैदानाकडे रवाना झालो. पाहतो तर काय! तेथे वृक्षारूणची तयारी चालली होती! मी मनोमन म्हटले, की निसर्गाच्या सानिध्यात राहणाऱ्या या मुलांना आपण वृक्ष लागवणीचे शिक्षण कसे द्यावे? उलट त्यांच्याकडूनच आम्हाला झाडांबद्दल अधिक माहिती प्राप्त झाली.. आम्ही त्यांना सारे औपचारिक शिक्षण देऊ शकतो, पण ते आपल्याला नैसर्गिक बांधिलकी शिकवू शकतात. शेवटी ज्ञान प्राप्ती ही परस्परावलंबी असते नाही का?
संगे मातीमध्ये हात घालताना, रोपटे लावताना, पाणी घालताना आंल्मचे ऋणानुबंध कधी घट्ट झाले आम्हाला कळले देखील नाही. मला एक वेगळेच समाधान वाटले. एकाएकी माझ्या वाशदिवसाची आठवण झाली . त्यादिवशीही मी या मुलांसह माझा खास दिवस साजरी केला होता.. खरच किती सुख असतं दुसऱ्यांना सुख देण्यामध्ये! असे हे क्षण आपल्या मनाच्या अंधाराला दूर करून सकारारमकतेचा दिवा प्रज्वलित करतात हे मला उमजले
असे हे क्षण अनमोल असतात. इतरांच्या आनंदात आपले सौख्य शोधणे हा सोनेरी अनुभव असतो. असे हे सोनेरी क्षण आपण नेहमी जपायचे असा मी मनोमन निश्चय केला.....
तुम्हीही कराल?
शकलेला दत्तक घेणे म्हणजे नेमके काय? शेवटी शाळा ही अबोल, व स्थिर असलेले एक निर्जीव स्थान नाही का? पण या शाळेमध्ये जीवनाचे श्वास घालणाऱ्या मुलांना आपण अधिक मदत करणे हे शकलेला दत्तक घेणे आहे. त्या शाळेला आपल्या परीने पाठबळ देणे व विध्यार्थ्यांना उच्च शिक्षण देणे हे सिंघनिया शाळेने उचललेले पाऊल.
मध्यंतरी शाळेने एक मॅरेथॉन आयोजित केली होती. खूप मोठ्या संख्येने पालक, शिक्षक व विद्यार्थी मोठ्या उत्साहाने उपस्थित राहिले होते. मॅरेथॉन द्वारे जेवढी रक्कम जमावता आली ती सारी या पंडित प्राथमिक शाळेला बहाल करण्यात आली. या मोठ्या मनाची शिरोमणी म्हणजे आमच्या मुख्याध्यापिकच होय, ज्यामुळे हा उपक्रम यशस्वी ठरला.
या उपक्रमाची खरी गंमत मला काही दिवसातच उमजली. एके दिवशी आम्हा "सिनेट मेंबर्स" ला शनिवारी लवकर बोलावण्यात आले. त्याचा उद्देश माहीत नसल्यामुळे मी बरेच का-कशाला केले. परंतु तेथे या शाळेतल्या मुलांची हसरी मुखे पाहून हृदय आनंदजे काठोकाठ भरून गेले.
आम्हाला चक्क त्यांना शिकवण्याची संधी प्राप्त होत होती! सोमवारी एका वेगळ्याच चेवा ने मी शाळेत आले...ती मुले ही काहीशी बावरलेली' पण उत्सुक व प्रसन्न दिसत होती.
आरंभी ची प्रार्थना म्हणून आम्ही सारी मंडळी मैदानाकडे रवाना झालो. पाहतो तर काय! तेथे वृक्षारूणची तयारी चालली होती! मी मनोमन म्हटले, की निसर्गाच्या सानिध्यात राहणाऱ्या या मुलांना आपण वृक्ष लागवणीचे शिक्षण कसे द्यावे? उलट त्यांच्याकडूनच आम्हाला झाडांबद्दल अधिक माहिती प्राप्त झाली.. आम्ही त्यांना सारे औपचारिक शिक्षण देऊ शकतो, पण ते आपल्याला नैसर्गिक बांधिलकी शिकवू शकतात. शेवटी ज्ञान प्राप्ती ही परस्परावलंबी असते नाही का?
संगे मातीमध्ये हात घालताना, रोपटे लावताना, पाणी घालताना आंल्मचे ऋणानुबंध कधी घट्ट झाले आम्हाला कळले देखील नाही. मला एक वेगळेच समाधान वाटले. एकाएकी माझ्या वाशदिवसाची आठवण झाली . त्यादिवशीही मी या मुलांसह माझा खास दिवस साजरी केला होता.. खरच किती सुख असतं दुसऱ्यांना सुख देण्यामध्ये! असे हे क्षण आपल्या मनाच्या अंधाराला दूर करून सकारारमकतेचा दिवा प्रज्वलित करतात हे मला उमजले
असे हे क्षण अनमोल असतात. इतरांच्या आनंदात आपले सौख्य शोधणे हा सोनेरी अनुभव असतो. असे हे सोनेरी क्षण आपण नेहमी जपायचे असा मी मनोमन निश्चय केला.....
तुम्हीही कराल?
ऋचा देव
शाळा...शालेय जीवनाचा काळ खऱ्या अर्थाने आयुष्याला आकार देणारा होय. या अद्भुत काळाचा ठेवा आपल्या मनमंदिरात नेहमी वास करत असतो. आज या स्मृती गंधमार्फत मी या शालेय जीवनाचे काही प्रसंग तुमच्या समोर उलगडणार आहे.
या अद्भुत प्रवासाची सुरुवात अर्थातच तो दिवस ज्यादिवशी या शाळेने माझा स्वीकार केला.. आजही कित्येक पालकांना स्वतःच्या मुलांना या शाळेत घालण्याची ओढ असते.. व या सुवर्ण जागेवर मला शिकण्याची संधी प्राप्त झाली, आणि माझ्या सुंदर प्रवासाचा श्रीगणेशा झाला.
पहिल्या दिवशी खुद्द मुख्याध्यापिका आमचे स्वागत करायला उभ्या होत्या. प्रेमळ शिक्षक आणि मित्रमैत्रिणी यांमध्ये माझे भय केव्हाच आनंदात विरघळून गेले. ती दिवस अगदी अविस्मरणीय झाला.
हळूहळू जशी इयत्ता वाढत गेली तशी अनुभवांची शृंखला अधीकच मजबूत होत गेली. शाळेने दिलेल्या संधींमुळे माझा चतुरस्त्र विकास होत गेला. पालक दिनामध्ये सूत्रसंचालनयाच्या जबाबदरीमुळे सभाधितपणा ही वाढला.
सहल्लेच्या सुवर्ण इतिहासातील कित्येक पाने अजून उलगडायची आहेत. अश्या असंख्य आठवणी तुमच्याकडेही असतील याची खात्री आहे. या वर्षी शाळेला पन्नास वर्षे पूर्ण झालीत याचा फार अभिमान वाटतो. अशा या सुवर्ण आठवणी नेहमी माझ्या बरोबर राहतील. एक सुलोनिअन असण्याचा मला खूप खूप अभिमान वाटतो.
या अद्भुत प्रवासाची सुरुवात अर्थातच तो दिवस ज्यादिवशी या शाळेने माझा स्वीकार केला.. आजही कित्येक पालकांना स्वतःच्या मुलांना या शाळेत घालण्याची ओढ असते.. व या सुवर्ण जागेवर मला शिकण्याची संधी प्राप्त झाली, आणि माझ्या सुंदर प्रवासाचा श्रीगणेशा झाला.
पहिल्या दिवशी खुद्द मुख्याध्यापिका आमचे स्वागत करायला उभ्या होत्या. प्रेमळ शिक्षक आणि मित्रमैत्रिणी यांमध्ये माझे भय केव्हाच आनंदात विरघळून गेले. ती दिवस अगदी अविस्मरणीय झाला.
हळूहळू जशी इयत्ता वाढत गेली तशी अनुभवांची शृंखला अधीकच मजबूत होत गेली. शाळेने दिलेल्या संधींमुळे माझा चतुरस्त्र विकास होत गेला. पालक दिनामध्ये सूत्रसंचालनयाच्या जबाबदरीमुळे सभाधितपणा ही वाढला.
सहल्लेच्या सुवर्ण इतिहासातील कित्येक पाने अजून उलगडायची आहेत. अश्या असंख्य आठवणी तुमच्याकडेही असतील याची खात्री आहे. या वर्षी शाळेला पन्नास वर्षे पूर्ण झालीत याचा फार अभिमान वाटतो. अशा या सुवर्ण आठवणी नेहमी माझ्या बरोबर राहतील. एक सुलोनिअन असण्याचा मला खूप खूप अभिमान वाटतो.
प्रियल हिंगे
"फुलले रे क्षण माझे फुलले"
आतुष्याच्या वाटेवरती सोनेरी क्षण फुलले
आतुष्याच्या वाटेवरती सोनेरी क्षण फुलले
बालपणीच्या आठवणींनी कढण माझे खुलले
आठवून सारे मन माझे खुदकन हसले
आठवून सारे मन माझे खुदकन हसले
प्रेमळ असे आई बाबा पाहुनी मन माझे मोहरले
किती कसे मी वर्णन करू? शब्द नाही सुचले..
किती कसे मी वर्णन करू? शब्द नाही सुचले..
आयुष्याच्या वाटेवरती 'सख्या' भेटल्या मजला
सहवासी त्यांच्या आनंद मनी जाहला
सहवासी त्यांच्या आनंद मनी जाहला
कुणी कसे ते माप करावे मम आनंदाचे
हे परमेश्वर आयुष्य खुलावे सौख्याचे!
हे परमेश्वर आयुष्य खुलावे सौख्याचे!
सना मातुरे
भव्य पर्वत, खोल दर्या
याच्या मधील माझे गाव
त्याच्या सुखद आठवणींमध्ये
माझ्या विचारांची धाव
याच्या मधील माझे गाव
त्याच्या सुखद आठवणींमध्ये
माझ्या विचारांची धाव
ते आंब्याचे झाड अन झोपाळा
ते शेतातील कौलारू घर
उन्हाळाच्या आकाशातून जणू
मोत्याच्या गारा पडती सर सर
ते शेतातील कौलारू घर
उन्हाळाच्या आकाशातून जणू
मोत्याच्या गारा पडती सर सर
राधा,मधू,गोमू
माझ्या बालपणीच्या मैत्रिणी
त्यांचा भातुकलीचा खेळ
अन सुमधुर गाणी
माझ्या बालपणीच्या मैत्रिणी
त्यांचा भातुकलीचा खेळ
अन सुमधुर गाणी
काळोखी मोठा गोठा
तेथे बांधलेली गाय
तिचे ताजे ताजे दूध
अन दुधावरची साय
तेथे बांधलेली गाय
तिचे ताजे ताजे दूध
अन दुधावरची साय
आजीच्या हातची ती पोळी
त्या पोळीवर तूप
तिच्या दररोजच्या गोष्टींची
आठवण येते खूप
त्या पोळीवर तूप
तिच्या दररोजच्या गोष्टींची
आठवण येते खूप
माझ्या आठवणींच्या कप्प्यात
या गावाला ठेवले जपून
म्हणूनच या शहारातदेखील
एक गाव राहते लपून
या गावाला ठेवले जपून
म्हणूनच या शहारातदेखील
एक गाव राहते लपून
आर्या रेगे
रखरखीत तापलेल्या धरणीवरती छाया
अशीच असते बाळा वरील आईची माया
व्याघ्रास धावायला, पक्षास उडायला,
शिकवलं आईने या जगात उभं राहायला
ओरडते कधी, रडते कधी,
बालसंगे शिकते कधी,
हस्ते कधी, हसवते कधी,
बाळासाठी झटते कधी,
आई, वरण-भात नेहमी वाढलास गरम,
पाठीवरून हात फिरवलास नरम,
आमच्यावर घातलीस मायेची पाखर,
तू असशील तेथेच माझे घर!
आई, उत्साहावा वास तू,
हार ना मानण्याचा ध्यास तू,
मुक्त घेतलेला श्वास तू,
अंधारलेल्या जगात उजेडाची आस तू.
अशीच असते बाळा वरील आईची माया
व्याघ्रास धावायला, पक्षास उडायला,
शिकवलं आईने या जगात उभं राहायला
ओरडते कधी, रडते कधी,
बालसंगे शिकते कधी,
हस्ते कधी, हसवते कधी,
बाळासाठी झटते कधी,
आई, वरण-भात नेहमी वाढलास गरम,
पाठीवरून हात फिरवलास नरम,
आमच्यावर घातलीस मायेची पाखर,
तू असशील तेथेच माझे घर!
आई, उत्साहावा वास तू,
हार ना मानण्याचा ध्यास तू,
मुक्त घेतलेला श्वास तू,
अंधारलेल्या जगात उजेडाची आस तू.
आर्या सबनिस
१० द
१० द
बालपणी मज फुलझाडांचा नाद असे फार,
केली होती मागीलदारी बाग मजेदार.
गुलाब जाई,जुई शेवंती नाजूक निशीगंध,
मदनबाण, मोतीया, चमेली लावण्याचा छंद .
ठाई ठाई हरित तृणाचे लावूनिया पूंज,
मध्येकेला एक मनोहर मालतीचा कुंज.
आई सांगे गेलो होतो मामाच्या गावी,
परतुनी येत धावत गेलो बागेच्या ठाई.
पाहूणी तीजला सुकलेली मग मन झाले लाही,
अचुंभरल्या नयनांनी मी बागेला पाही.
बाबांनी मग माझ्यापाठी ठेवीयला हात,
हळूच वदले बाळा आता करू नको त्रास.
झाडांनाया दे खतपाणी, कर त्यांची नीगराणी,
तुझीया मायेच्या स्पर्शाने बाहेरून येईल बहा फुलराणी.
केली होती मागीलदारी बाग मजेदार.
गुलाब जाई,जुई शेवंती नाजूक निशीगंध,
मदनबाण, मोतीया, चमेली लावण्याचा छंद .
ठाई ठाई हरित तृणाचे लावूनिया पूंज,
मध्येकेला एक मनोहर मालतीचा कुंज.
आई सांगे गेलो होतो मामाच्या गावी,
परतुनी येत धावत गेलो बागेच्या ठाई.
पाहूणी तीजला सुकलेली मग मन झाले लाही,
अचुंभरल्या नयनांनी मी बागेला पाही.
बाबांनी मग माझ्यापाठी ठेवीयला हात,
हळूच वदले बाळा आता करू नको त्रास.
झाडांनाया दे खतपाणी, कर त्यांची नीगराणी,
तुझीया मायेच्या स्पर्शाने बाहेरून येईल बहा फुलराणी.
मयुरेश रेडकर
८ आय
८ आय
मानव शोधतो सर्व
वस्तूची काम
जस पाण्याच भिजवान,
आणि आगीच जळवण.
पण नात्यांचे कर्म,
शोधू शकला नाही,
दुर्दैवाने तेही,
करून दाखवलं.
पण मानव विसरतोय,
वरती आकाशात आहे देव,
जो शिक्षा करताना,
करत नाही कोणताही भेद.
देवाला आता एकच साकड,
एकच विनंती,
की मानवाला कळू दे त्याची चूक,
आणि मिटून दे मानवाला,
पैश्यांची ही भयंकर भूक.
वस्तूची काम
जस पाण्याच भिजवान,
आणि आगीच जळवण.
पण नात्यांचे कर्म,
शोधू शकला नाही,
दुर्दैवाने तेही,
करून दाखवलं.
पण मानव विसरतोय,
वरती आकाशात आहे देव,
जो शिक्षा करताना,
करत नाही कोणताही भेद.
देवाला आता एकच साकड,
एकच विनंती,
की मानवाला कळू दे त्याची चूक,
आणि मिटून दे मानवाला,
पैश्यांची ही भयंकर भूक.
केतकी चाळके
९ द
९ द
पानांफुलांमध्ये, झुडुपांनमध्ये,
रंग असतात फार,
लाल, पिवळा, हिरवा - गार
हाच धर्तीचा सुंदर आकार.
वाटे की ओढला आहे शालू,
पाहून त्या हिरव्या मळ्याला,
वाटे की परिधान केले आहेत सुवर्ण रत्न,
पाहून त्या समुद्रकिनारी असलेल्या शिंपल्यांना
हे दृश्य मात्र डोळयात भरते,
निसर्गाचे रम्य लय मनात शिरते
रंग असतात फार,
लाल, पिवळा, हिरवा - गार
हाच धर्तीचा सुंदर आकार.
वाटे की ओढला आहे शालू,
पाहून त्या हिरव्या मळ्याला,
वाटे की परिधान केले आहेत सुवर्ण रत्न,
पाहून त्या समुद्रकिनारी असलेल्या शिंपल्यांना
हे दृश्य मात्र डोळयात भरते,
निसर्गाचे रम्य लय मनात शिरते
मुग्धा भिडे
८ आय
८ आय
सर्वप्रथम मी सर्वांचे आभार मानतो की त्यांनी मला या पदावर पोहचवले व माझ्यावर विश्वास ठेवून मला पुष्कळ आदर मिळवून दिला. सकाळी जेव्हा कोणी शाळेत येतं तेव्हा त्यांच्या मनात फक्त एकाच इच्छा असते की आज काहीतरी चांगले व्हावे. असाच एक दिवस उजाडला व शाळेचा पहिला सोमवार ११ जून ची सुवर्ण सकाळ ची अलगद किरणे जणू काही मला बिलगली. मी शाळेच्या बससाठी उत्सुकतेने वाट पाहत होतो कारण खूप दिवसांच्या मेहनतींचा निकाल लागणार होता. खूप मोठा दिवस होता तो. शेवटी तो क्षण आला. शिक्षिका रेश्मा गोमेन्डेज आमच्या हॉल मध्ये आल्या जेथे विंद्या दलाच्या निवडणूका चालल्या होत्या व म्हणाल्या,"वाईस कॅप्टन फॉर बॉयस... अथर्व पुरोहित." हे शब्द माझ्या कानाला स्पर्शकताच माझ्या अंतर्मनात आनंदाश्रूंच्या धारा फुटू लागल्या. वाईस कॅप्टन झाल्याचा मला प्रचंड आनंद वाटतो आणि माझ्यावर जबाबदारीचे ओझे आल्याचे हि समजले. माझ्या दुबळ्या शरिराला थोडे मांसचिकटळल्यासारखे वाटले. काही अधिकार मिळतात तेवडीच कामेही वाढतात. पण काही म्हणा या सर्व कामे करण्यात खूप मजा येई. आणि शिक्षणाच्या व विद्यार्थ्यांच्या आपल्याकडून अपेक्षाही वाढतात. वाईस कॅप्टन बनण्यासाठी एकामध्ये खूप गुण असावे लागतात जसे शांती,धैर्य,मानसिक स्थिरता व मदत करणे हे गुण माझात शोधण्यासाठी मी सौ.मीनाक्षी सुंदर व सौ.रेवती श्रीनिवासन यांचे मनःपूर्वक आभार मानतो.
आता मला शाळेसाठी झटायचे आहे, काम करायचे आहे. या पन्नासाव्या वर्षाला अजून माहात्म्य मिळवून घायचे आहे यासाठी मला तुम्हा सर्व सुलोनियन्सचे व इतर सेनेत मेम्बर्सची साथ पाहिजे.
आता मला शाळेसाठी झटायचे आहे, काम करायचे आहे. या पन्नासाव्या वर्षाला अजून माहात्म्य मिळवून घायचे आहे यासाठी मला तुम्हा सर्व सुलोनियन्सचे व इतर सेनेत मेम्बर्सची साथ पाहिजे.
आशा करतो कि तुमचा आधाराचा हाथ पुढे कराल -
तुम्ही स्वतःच्या क्षमतांवर विश्वास ठेवलात तरच
जग तुमच्या क्षमतांवर विश्वास ठेवेल.
- आर्नोल्ड श्वार्झेनेगजर
अथर्व पुरोहित
९ ड
९ ड